Patrizio Etxebestek alkatetza utzi beharko du osasun-arazoak direla eta. Gutxik dakite benetako zergatia, ordea: inguruko herrietan argitara atera diren ustelkeria-eskandaluek pentsarazi diote hurrena bera eror daitekeela. Eta nor hobe bera ordezkatzeko eta kontrolari eusteko, Maria Luisa emaztea baino. Baina guztia ez da lehen bezain erraza izango. Emakume loreontziak apaingarri hutsa izatea baztertuko du, eta ekinean hasiko da. Gizon kontrolatzaileak ez du kontrolatzen berak uste edo nahi beste, eta egokitu beharko du, aurrera egin. Krisi orok tirabirak eta arazoak dakartza, familiakoa, politikoa nahiz soziala izan. Baina aldaketak eta abagune handiak ere sortzen ditu. Aupa Etxebeste! (2005) filmaren sekuela.

Albiste batek bizitza aldatzen dionean, Maríak, berrogeita hamabost urteko Bilboko emakume espainiar batek, bere lagun hurkoenekin Greziara bidaiatzea erabakiko du, semea eta sendagileak aurka agertu arren. Bat-bateko erabaki batek Nisyros irlara eramango du: leku baketsu eta lasaia da, eta berehala etxean bezala sentituko da. Irla ederra arakatu eta haren altxor ezkutuetan murgildu bitartean, Stefanos ezagutuko du, eta itxura guztien kontra maitemindu egingo da. Errealitatetik ihesaldi laburra zirudiena zoriona lortzeko ustekabeko aukera bihurtuko da laster.

Mediterraneoan, gure zibilizazioaren oinarri izan zen itsasoan, milaka errefuxiatu daude Europak noiz hartuko dituen zain. Kontinente zaharraren ateetan, itxaropenari eusteko lehiatzen dira, egunero baldintza kaskarretan bizi arren. Varados iraupen luzeko errefuxiatu horien eguneroko bizitzara hurbiltzen da. Atenaseko eraikin okupatuetan nahiz herrialdean zehar sakabanatutako errefuxiatu-eremuetan, bizitzan aurrera egiten utziko dien dokumentazioaren zain daude oraindik gizon-emakume horiek.

Raquel etsi-etsian dabil. Bere egoera pertsonala dela eta, 35.000 euro beharko ditu (lagunartean '70 binlanden' esaten dena) eta hurrengo 24 orduetan beharko ditu gainera. Bere azken itxaropena bankuan mailegua lortzea da. Transakzioa ixtear dagoenean bi lapur sartuko dira, ordea, eta are gehiago zailduko da Raquelen egoera. Beraz, aukera bakarra izango du: denbora bere aurka duela, diruarekin alde egin beharko du handik, edozein preziotan.

Lehen mundu-bira. Magallanesen agintepean hasi eta Juan Sebastian Elkanok amaitutako bidaia, ezezagunerantz. Ekaitza, gosea, tribuak… Bost itsasontzi abiatu ziren Sevillatik. Hiru urteren ondoren, batek soilik lortu zuen itzultzea. Aparteko abentura planetaren inguruan, azkenean biribila dela frogatuta.

Irudika ezazue emakume bat, 45 bat urtekoa. Mehea, liraina, baina adina antzematen zaio. Irudika dezakezue? Orain, demagun eremu batean dagoela. Bakarrik. Familiako autoaren kapotean eserita. Zain. Norbaiten zain. Urduri. Urrutira, norbait iritsiko da. Mutil bat dirudi. Bai, mutil bat da, 16 urteko gazte bat, bizikletako pedalei eragiten. Aurrean geratuko zaio. Elkarri begiratuko diote. Deseroso. Ez dakite zer esan. Ez dakite zer egin. Mutilak erretzen dagoela ikusiko du. "Esan zenidan utzi zenuela", esango dio, zer esan jakin gabe. "Eta zuk, gehiago zenituela", erantzungo dio emakumeak, urduri eta haserre. "Eta orain, zer?", tematuko da mutila, oso urduri. Hori da galdera. Eta orain, zer? Zer gertatuko litzateke 45 urteko emakume bat eta 16 urteko mutil bat, Internet bidez elkar ezagutu, eta sexu-harremana edukitzeko elkartuko balira? Premisa hori da El doble más quince filmaren abiapuntua.

Dirty Martinik eta Tigger!ek, New Yorkeko undergroundaren izarrek, beren probokaziozko eta erreibindikaziozko adierazpide artistikoen sekretuetako batzuk azalduko dizkigute New Yorkeko Off-Off-Broadway eszenako night-club eta kabaretetan. Aldi berean, beren eguneroko intimitatetik, ulertaraziko digute zer borrokari, zer gakori eta zer arrazoiri esker diren oraindik neo-burlesque fenomenoaren figurak eta erreferenteak, joera horrek 90eko hamarkadan New Yorken eztanda egin zuenetik 20 urte igaro direnean.

Kondaira zoragarria eta amorragarria iruditzen zitzaidan. Baina, zer zentzu eman diezaiokegu egun? Iragarki bat atera nuen argitara, istorio zahar horretan oinarritutako film bat egitea eskaintzeko. Lilik, Añak eta Ekaitzek erantzun zuten, jakin-minez eta zinema-gogoz. Elkarrekin, hiru uhinen istorioari heldu, eta bere bihurtuko dute.

Film honek Euskadi erdian dagoen Gaztelako fikziozko herri bateko biztanleen gorabeherak kontatuko dizkigu. Telleria izeneko herriak, 700 urteren ondoren, euskal lurraldean sartu nahi du. Erkidego horretako gobernuak ezezkoa emango dio, baina, herrian santutegi bitxi bat aurkitzen dutenean, munduko herrialde garatuenetako batean anexionatzeko eskatuko dute Telleriako biztanle ausartek: alegia, Suitzan. 

Bi emakume Donostiako (Euskadi) etxe zahar batean elkartuko dira. Bata bizirik dago eta zinemagilea da; besteak Elvira Zipitria Irastorza du izena, eta 1982an hil zen. Zinemagilea konturatuko da presentzia ikusezin batez beteta duela bizilekua, hainbat oihartzun ia-ia sumaezinez. Francoren diktaduraz geroztikoak dira hotsetako batzuk; garai hartan, euskara-eskola klandestino bat sortu zuen Elvirak. Etxeko aspaldiko maizterra emakume garrantzitsua izan zen XX. mendeko euskal kulturan eta politikan. Hala ere, ezkutuan geratu da. Zinemagilea, hari buruz gehiago jakin nahiak bultzatuta, ikertzen hasiko da. Bilaketa ez da bat ere erraza izango, eta laster performatibo bihurtuko da. Filma egitea Elvirarengana gerturatzeko modu azkenekoa izango da.

2018ko uztailean hasi zen guztia. Afrikatik zetozen etorkin taldeak Irungo tren-geltokira iristen hasi ziren, Frantziako muga zeharkatu nahian. Kalean egiten zuten lo. Herrian aritzen ziren GKE-ek mugimendu okupak erreakzionatzea lortu zuten, eta hala, beren lokalak utzi zizkieten. Eskuzabaltasuneko mugimendu horrek Irun osoa hartu zuen.

David Imazek Euskaditik ihes egin behar izan zuen 70eko hamarkadaren erdialdean, beretarrek baztertu eta traizioa leporatu ziotenean. Kalifornian zoriona aurkitu arren, oraindik atsekabea sortzen dio iraganak, eta erru-sentimenduak ez dio utziko bizitzaren azken egunak lasai ematen. Joseba Altuna, txikitako laguna, agur esatera joango zaio, eta, bide batez, konpondu gabekoak konpontzera. Denbora luzea eman dute elkar ikusi gabe, baina iritsi da egiari aurre egiteko unea. Bernardo Atxagaren izen bereko eleberrian oinarritua.

Higiniok eta Rosak hilabete gutxi daramatzate ezkonduta, Gerra Zibila piztu eta, ondorioz, gizonaren bizitza arrisku larrian jartzen denean. Emaztearen laguntzaz, Higiniok etxean zulo bat egin eta denbora batez bertan ezkutatzea erabakiko du. Errepresaliak jasotzeko beldurrak eta elkarrenganako maitasunak 30 urtetik gora iraungo duen itxialdi batera kondenatuko dute bikotea.

Jordi duela 51 urte jaio zen, garuneko paralisiarekin. Ezin du hitz egin, baina taula bat erabiliz komunika daiteke. Modu horretan azalduko dio Maiderri, film honen zuzendariari, 21 urte zituenean Jainkoak hitz egiten ziola sentitu zuela lehen aldiz. Orain, ordea, gurasoen etxetik egoitza batera bizitzera joan da, eta han ez du berriz sentitu Jainkoa. Urtean behin, Lourdesko santutegira erromesaldian joaten da Jordi, eta han bilatzen du Jainkoarekin konektatzea, nahiz eta ez dakien Jainkoa berriz itzuliko zaion. Opera prima. Ikusmira Berriak egoitza-programaren bitartez garatutako proiektua. REC Grabaketa Estudioa postprodukzio saria.

Udako egun bat, herriko igerilekua: beroa, nerabeak, familiak, bikoteak, txonboak, garagardoa eta ogitartekoak tabernan. Medium nerabe bat norbaiten bila ari da Espainiako mapa baten gainean pendulu bat mugituz. Ezohiko zerbait gertatuko da ohikoaren artean: mutil bat itotzear dago, eta norbait salbatzera joango zaio igerilekuko uraren gainetik oinez. Bainulariek naturaltasunez hartuko dute gertatutakoa eta ezer gertatu izan ez balitz bezala jarraituko dute. 

Hélène Cixousek esan bezala, bizi garen garai honetan, inoiz ezagutu ez dugun espezie bateko milioika lursagu ditugu, milaka urteko kulturaren oinarri kontzeptuala suntsitzen.

Duela ia bi hamarkada, Itoizko urtegiak Nafarroako Pirinioetako maldetako zazpi herri eta hiru erreserba natural urperatu zituen. Itoitzekiko Elkartasuna talde ekologistak bideoan hartu zuen urtegiaren aurkako borroka. Oraindik urpeko lurrarekin amets egiten dute han egon zirenek. Beren ahotsekin eta keinuekin gaurdaino iraun duen dolu indibidual eta kolektiboa azalduko dute. Munduko estreinaldia.

Kuba, 1994ko uda. Aldi Berezian, herrialdeko krisi handienetako batean, legez kanpo Estatu Batuetara iristen saiatuko dira milaka kubatar baltsero, bizirik ateratzeko gai izango ote diren jakin gabe. Oporrak hasten direnean, abuztu arduragabe batean murgilduko da Carlos; lagunekin nora ezean ibili, eta lehen aldiz maiteminduko da. Gutxi daki herrialdearen etorkizun ziurgabeari buruz, harik eta, banan-banan, auzotar eta lagunak bizitza hobe baten bila joan, adiskidetasunak hautsi eta familiak banantzen diren arte. Uda bero horretan, hankaz gora jarriko da Carlosen mundua.

Amadorrek ez du inor bere zain sute bat eragiteagatik zigorra bete ondoren espetxetik ateratzen denean. Etxera itzuliko da, Lugoko mendietan galdutako herrixka batera, eta han berriz bizi beharko du Benedicta amarekin, Luna txakurrarekin eta bere hiru behiekin. Bizitzak astiro-astiro igaroko dira, naturaren erritmoan, harik eta sute bortitz batek ingurua suntsitu eta dena aldatu arte.

"Txilen, eguzkia ateratzen denean, muino, harresi eta gailurrak eskalatu behar dira mendikatearen azken harrira iritsi aurretik. Nire herrialdean, nonahi dago mendikatea. Baina txiletarrontzat lurralde ezezaguna da. Iparraldean Nostalgia de la luz eta Hegoaldean El botón de nácar egin ondoren, uste dut orain prest nagoela bizkarrezur izugarri hori filmatzeko, eta gordetzen dituen misterioak, Txileren iraganari eta orainari buruz ager ditzakeen azalpen indartsuak, arakatzeko" (Patricio Guzmán). Cannesko zinema-jaialdiko dokumental onenaren L'Oeil d'Or saria.

Bittor Arginzonizen izaerak eta bizilekuak berdingabe bihurtzen dute haren sukaldaritza. Jakiak sutan egiteko aukerak ez dira agortu, eta erroetara itzultzea miresgarria izan daiteke begirunez eta bokazioz egiten bada. Autodidakta, munduko hirugarren onena bihurtu du bere jatetxea, Etxebarri, minimalismoa harturik markatzat. Sorlekuko natura da haren paisaia, eta sua eta produktu onenak, haren lanerako materialak. Eta isiltasuna. Isiltasuna bere ibilaldietan, naturan, suan, produktu egokiaren aukeran eta egoste-puntu zehatzean. 

Idiazabal gaztaren unibertsoan zeharreko bidaia, aparteko pertsonaia batzuen eskutik. Adibidez, Eli Arrillaga; 24 urte zituela alargun geratu zenean, senarraren lanbidean artzain jarraitzea edo Zarauzko hiri-ingurura itzultzea erabaki behar izan zuen. Elik artzaintzan jarraitu zuen, eta gazta horren ekoizle handietako bat da egun. Edo Juan Mari eta Elena Arzak, Eneko Atxa, Joan Roca, Martín Berasategui, Pedro Subijana eta Andoni Luis Aduriz bikainak; ongi dakite zein garrantzitsua den kalitate handiko artisau-produktua izatea, haien sukaldari-lan zorrotzean ederki egokitu dadin. Urbia, Aralar eta Gorbeia mendikateetan eta Nafarroako goi-mendietan, artzainek kontu handiz zaintzen dituzte latxa arrazako artalde preziatuak, kalitate handieneko produktu bat lortzeko, Ordiziako hitzorduan urteko gazta bikainenaren lehia irabazteko modukoa.

Dokumental honek ekoizleen eta sukaldarien arteko harremana aztertuko du, haien lekukotzetan oinarrituta. Besteak beste, produktuak sukaldean duen garrantzia, jasangarritasuna, belaunaldi arteko erreleboa eta baserriko munduaren sustapena jorratuko ditu.

La ola verde filmak Argentinan abortua legeztatzeko borroka kontatuko digu, 5.000 kilometrotik gorako bidaia baten bitartez, biktimen lekukotasun ausartez eta bidaia gogoangarri horretan funtsezko izan diren emakumeen ahotsez lagunduta. Emanaldi berezia Cannesko zinema-jaialdian.

Mahaiaren gainean, Ipar poloko Svalbard artxipelagora egin nuen azken bidaiaren mapa dago. Mapa zimurtu eta apurtu hori adimen-kartografia da orain, margolaritza eta marrazkigintzaren eremua, asmamenaren esparru berri eta kitzikagarria.

Chennuk 15 urte zituela egin zuen lehen delitua: kaleko ume izatea. Eta infernuan sartu zen: Pademba Road. Free­towngo helduen kartzela. Infernuan Mr. Sillah da nagusi eta ez dago itxaropenik. Chennuk lau urteren ondoren lortu zuen ateratzea. Orain bertara itzuli nahi du.

Labo Tarragonako garai bateko Francisco Franco Lanbide Unibertsitatearen memorian ibiliko da, eraikinetan eta han egon zirenen oroitzapenetan. Iraganerako bidaia honek oraina eta etorkizuna hobeto ulertzen lagunduko digu.

Udako egun bat, herriko igerilekua: beroa, nerabeak, familiak, bikoteak, txonboak, garagardoa eta ogitartekoak tabernan. Medium nerabe bat norbaiten bila ari da Espainiako mapa baten gainean pendulu bat mugituz. Ezohiko zerbait gertatuko da ohikoaren artean: mutil bat itotzear dago, eta norbait salbatzera joango zaio igerilekuko uraren gainetik oinez. Bainulariek naturaltasunez hartuko dute gertatutakoa eta ezer gertatu izan ez balitz bezala jarraituko dute. 

Hélène Cixousek esan bezala, bizi garen garai honetan, inoiz ezagutu ez dugun espezie bateko milioika lursagu ditugu, milaka urteko kulturaren oinarri kontzeptuala suntsitzen.

Denboraldi batez ama ikusi gabe egon ostean, Angel Marik indarrak hartu eta haren zahar-etxera bisitan joatea erabakiko du. Gogorra egiten zaio ama horrela ikustea: zahartzaroak jota seme-alabak ere ezagutzen ez dituen amona baten moduan.

Esloveniako bi hartz emeren etorrerak Nafarroako Pirinioetako oreka irauliko du. Milioika urtez hartza Pirinioetako biztanlea izan da, eta haren desagertzeak ingurua eraldatu zuen. Bi biztanle berri hauen presentziak iraganeko gatazkak azaleratuko ditu.

Guatemala, 2018 urtea. Gerra Zibila hasi zuten soldaduen epaiketari begira dago herrialde osoa. Auzian, biktimen azalpenak entzungo dira, bata bestearen atzetik. Ernestok, Forense Fundazioarentzat lan egiten duen antropologo gazteak, gerran desagertutako jendea identifikatzen du. Egun batean, adineko andre baten kontakizuna entzutean, bere aitarengana eraman dezakeen pista bat aurkitu duela irudituko zaio; izan ere, garai hartan desagertutako gerrillaria zen aita. Bere amaren nahien kontra, buru-belarri hasiko da egia bilatzen.

Ondarroa, Euskal Herria, 1936ko urria. Frankoren armada herrian sartuko da, eta 24 urteko Karmele Aurresti erizain gaztearen familiak Frantziara alde egingo du itsasontzian. Filmak Karmeleren istorioa kontatuko digu: lehenik eta behin, Frantzian errefuxiatuta; han, Parisen erbesteratutako beste euskal gazte batzuk ezagutu, Txomin musikari idealista eta konprometituarekin maitemindu, eta Caracasen (Venezuela) erbesteratutako familia osatuko du. Ondoren, Espainia frankistara itzulitakoan, konspirazioak eta diktaduraren aurkako borroka, klandestinitatea eta zigorrak, eta berriz ere erbestea.

1990. urtean Negu Gorriak taldeak lehenbiziko kontzertua egin zuen Herrera de la Mancha espetxearen aurrean. Beranduago, emanaldiaren VHSa jarri zuen salgai. Zinta hori sinbolo bihurtu zen ezker abertzalearen jarraitzaileentzat. Jo ta ke bideo-entseguaren abiapuntua irudi horiek dira, hain zuzen, baita zuzendariaren senideen oroitzapenak ere. Haren bidez, hausnartu egiten du nazio-identitatearen eraikuntzari eta aberriaren, aitaren eta abertzaletasunaren arteko loturari buruz. Proiektuak egilearen kontzientzia politikoaren susperraldia jasotzen du, euskal inguru politizatu eta polarizatu batean.