Guztira zeuden 181 ekoizpenetatik, sei film –bost opera prima eta bigarren film bat– aukeratu dira Zinema Eraikitzen jarduerarako: Joaquín Peñagaricanoren eta Pablo Abdalaren Mateína (Uruguai – Brasil – Argentina); Lucía Garibaldiren Los tiburones (Uruguai – Argentina); Sebastián Muñozen El Príncipe (Txile – Argentina); Carlos Piñeiroren Sirena (Bolivia); Nicolás Savignoneren Ni héroe ni traidor (Argentina); eta Omar Zúñigaren Los fuertes (Txile).
Latinoamerikako zinemarako diru-laguntzen programa da Zinema Eraikitzen, eta bi deialdi izaten ditu urtean, Donostia Zinemaldiaren eta Cinélatino, Rencontres de Toulouse zinema-jaialdiaren eskutik. 2002an sortua, talentu berriak nazioartean proiektatzeko plataforma eta Latinoamerikako ikus-entzunezkoen industriaren erreferentziako elkargune bihurtu da.
Mateína Joaquín Peñagaricanok eta Pablo Abdalak zuzendutako lehen film luzea da. La velocidad de los ceibos (2006) eta Nuestra hospitalidad (2010) film laburren egileak eta zuzendariak dira biak. Filma 2045eko Uruguain dago girotuta: ia denak berdin jarraitzen du, baina debekatuta dago mate-belarra kontsumitzea.
Los tiburones Lucía Garibaldiren (Montevideo, 1987) lehenengo film luzea da. Bertako kostaldera marrazoak gerturatzen ari direlako zurrumurruak jotako bainu-etxe bati begiratu, eta enpatia bilatzeari buruzko gogoeta egingo du.
El Príncipe Sebastián Muñozen lehenengo lana da, halaber. Aurrez arte-zuzendari gisa lan egin du, Alicia Schersonen eta Pablo Larraínen mailako txiletar zuzendariekin. Txilen girotua, 70eko hamarkadaren hasieran, bere lagun minena sastakatu ondoren espetxean amaituko duen hogeitaka urteko gazte baten bizipena kontatzen digu.
Sirena Carlos Piñeiro (La Paz, 1986) boliviar zinemagilearen lana da. Besteak beste, Plato paceño (2013) eta Amazonas (2015) film laburren egilea da Piñeiro. Titicaca lakuko irla urrun batean ingeniari baten hilotza bilatzeko eta erreskatatzeko ahaleginaren berri emango digu.
Hospital de día (2009) eta Los desechables (2013) zuzendu eta gero, Nicolás Savignonek Ni héroe ni traidor filmatu du, musika ikastera Espainiara joatearekin amets egiten duen gazte bati buruzko filma.
Omar Zúñigak (Santiago 1985) Teddy saria irabazi zuen 2015eko Berlinalen San Cristóbal film laburrarekin. Los Fuertes egiten duen lehenengo film luzea da. Txileko herri urrun batean arrebari bisita egin eta bertako kontramaisu batekin maiteminduko den gizon bat da filmaren protagonista. Filmaren ekoizlea Dominga Sotomayor txiletar zuzendaria da, eta berriki Locarnon sariztatu dute haren filmetako bat, Tarde para morir joven.
Azken edizioetan Donostian eta Toulousen aurkeztutako filmetatik bost Horizontes Latinos sailaren aukeran sartu dira aurten: Enigma, Ignacio Juricic Merillánena (Zinema Eraikitzen 33); Familia sumergida, María Alcherena (Zinema Eraikitzen 31), Locarnoko zinema-jaialdiko Cineasti del Presente sailean estreinatua; Ferrugem / Rust, Aly Muritibarena (Zinema Eraikitzen 32), Sundanceko World Cinema Dramatic Competition lehiaketan aukeratua; Los silencios, Beatriz Seignerrena (Zinema Eraikitzen 33), Canneseko Errealizadoreen Hamabostaldian estreinatua; eta Marilyn, Martín Rodríguez Redondorena (Zinema Eraikitzen 31), Berlinaleko Panorama sailean aurkeztua.
Euren kostaldera lehenengo aldiz marrazoak iritsi direlako zurrumurruak bainu-etxe txiki bat aztoratuko du; bien bitartean, badirudi Rosina dela larritu ez den bakarra. Are gehiago, enpatia agertzen du ustezko izaki galdu horiekiko. Orain, isilean mugitzeko eta egin nahi baina beharko ez lukeen guztia egiteko baliatuko du unea, animalia-senak bultzatuta bezala. Los tiburones filmak jendez inguratuta egonik bakarrik sentitzeari buruz hitz egiten digu; gainazalaren azpian ezkutatzen denari buruz; odol-beroari, itsasoari eta enpatiaren bilaketa saihestezinari buruz.
San Bernardo, Txile, 1970. Mozkorraldi-gau batean, Jaimek, hogei urte inguruko gazte bakarti eta narzisista batek, bere lagun onena sastakatuko du itxurazko haserrealdi pasional batean. Espetxean El Potro ezagutuko du, edadeko gizon errespetatua, eta maitasun-premia sakona eta aintzat hartua izateko nahi bizia agerian utziz gerturatuko zaio Jaime. Elkarrekin, "maitasun beltzeko" harreman estuan hasiko dira –hala esaten zaio espetxean– eta horri esker afektuak eta leialtasunak ezagutu ahal izango ditu eta, aldi berean, espetxeko botere-borrokei aurre egin ahal izango die Jaimek, orain "El Príncipe" deitutakoak.
Lucas arreba bisitatzera joango da, Txile hegoaldeko herri urrun batean, Kanadara bizitzera joan aurretik. Ozeanoaren eta lanbroaren aurrean, Antonio ezagutuko du, bertako arrantzontzi bateko kontramaisua. Bien artean maitasun-afera bizia hasten denean, errealitateari aurre egitera eta haien bakardadea bertan behera uztera behartuko ditu, eta inguruan duten jendeaz fidatzen ikasiko dute. Olatuek indarka badiaren kontra talka egitean, marearen aurka sendotzen doaz haien indarra, independentzia eta heldutasuna.
Euren kostaldera lehenengo aldiz marrazoak iritsi direlako zurrumurruak bainu-etxe txiki bat aztoratuko du; bien bitartean, badirudi Rosina dela larritu ez den bakarra. Are gehiago, enpatia agertzen du ustezko izaki galdu horiekiko. Orain, isilean mugitzeko eta egin nahi baina beharko ez lukeen guztia egiteko baliatuko du unea, animalia-senak bultzatuta bezala. Los tiburones filmak jendez inguratuta egonik bakarrik sentitzeari buruz hitz egiten digu; gainazalaren azpian ezkutatzen denari buruz; odol-beroari, itsasoari eta enpatiaren bilaketa saihestezinari buruz.
2045. urtea da. Uruguai ia-ia berdina da, diferentzia bakar baina handi bat salbu: debekatuta dago matea kontsumitzea. Moncho eta Fico legez kanpoko mate-saltzaileak dira eta herriz herri doaz euren bezeroei infusio estimatua ekartzeko. Egun batean bitartekariak bazter utzi eta Paraguairako bidaia hastea erabakiko dute, mate-belar puruaren mitoari segika. Mateína komedia absurdua da eta Hego Amerikako herri-kulturaren elementuak eta abenturazko, laguntasuneko eta ametsei buruzko istorio bat uztartzen ditu.
Buenos Aires, 1982. Matíasek soldadutza amaitu berri du eta Espainiara musika ikastera joatearekin egiten du amets. Bi arazo ditu soilik: neska-laguna konbentzitzea aurrerago harekin elkar dadin, eta aitari aurre egitea, ez baitago ados. Baina jokalekua erabat aldatuko da Malvinetako gudua deklaratzen denean eta lagunekin batera gerrarako deitzen dutenean. Hasieran deiari erantzuteko prest egongo da Matías, baina apurka-apurka ohartuko da ez duela ez beretzat ez benetakotzat sentitzen gerra hori –beharbada, ezta besterik ere– kausa bidezkoa dela iruditu arren.
Titikaka aintzira, 1984. Morgan Cabrera, La Pazeko ingeniari prestigiotsu bat, uretako istripu batean itoko da. Haren gorputza bilatzeko saio antzua bertan behera geratuko da urrutiko irla batean aurkitu dutela baieztatzen denean. Batzorde bat hilotza berreskuratzeko prestatzen ari da. Ingeniariak iristen direnean, aymara hiztunez soilik osatutako komunitatea aurkituko dute irlan, eta ez diete utziko hilotza eramaten; izan ere, haien sinesmenen arabera, hala eginez gero uzta ona izateko aukera uxatuko lukete. Azkenean, komunitateko kideek utzi egingo diete gorpua eramaten, baina ez da inoiz iritsiko helmugara…
Industriaren Zinema Eraikitzen saria. Ad Hoc Studios, Deluxe Spain, Dolby Iberia, Laserfilm Cine y Video, Nephilim Producciones, No Problem Sonido eta Wanda Visión enpresek ematen dute saria; film baten postprodukzio zerbitzuetan datza, sariaren Oinarretan azaltzen den bezala.
Film Factory saria, Zinema Eraikitzen saileko 34. edizioan hautatutako filmetako baten mundu osorako nazioarteko banatze-eskubideak aurretik erostean datza; filmaren ekoizle nagusiari 30.000 euro emango zaizkio gutxienez. Eskubideak mundu osorako direnean, Espainiarako izan ezik, aurrerapena 20.000 eurokoa izango da. Hitzarmeneko gainerako terminoak aldeek negoziatuko dituzte aurrerago.
Zinema Eraikitzen sailak honako enpresa eta erakunde hauen babesa du: Conferencia de Autoridades Cinematográficas Iberoamericanas (CACI), Ad Hoc Studios, Deluxe Spain, Dolby Iberia, Film Factory, Laserfilm Cine y Video, Nephilim producciones, No Problem Sonido, Programa Ibermedia, Wanda Visión. Eta beste hauen laguntza: Association Rencontres Cinémas d'Amérique Latine de Toulouse (ARCALT), Activités Sociales de l'énergie (CCAS), Bureau des Tournages Toulouse, Centre National du Cinéma et de l'Image Animée (CNC), Cinéfondation, CINÉ + Commune Image, Confédération Internationale des Cinémas d'Art et Essai (CICAE), Conseil Général de la Haute Garonne, Eaux Vives, École Nationale Supérieure d'Audiovisuel (ENSAV), Europa Distribution, Firefly, Gaumont Wilson, Le-Lokal Production, Mactari, Mairie de Toulouse, Producers Network (Marché du Film-Festival de Cannes), Région Occitanie Pyrénées-Méditerranée, Signis eta TitraFilm.