Lehen laburmetraia, Ra­zielen Itzulera Zabalte­gin orain hamar urte erakutsi zuen. Aurten aldiz, Columba Palum­bus. Uso basatia lanagatik Ita­lian, Montelanicoko Arrivano i Corti zinemaldiaren X. edizioan lehen saria jaso du. New Yorke­ra abiatu zen 1998an zinea ikas­tera. Ordutik hona A dar ba kar, Belarra, Amuak eta Midori irau­pen laburreko filmak egin ditu lagun artean eta era indepen­dentean, Donostian 1973an jaio­tako Koldo Almandozek.

Kazetaritza ikasketak egin eta zinea hautatu zenuen, or­dea. Nola eman zenituen le­hen urratsak zinemagintzan?
Lan irtenbide bezala aukeratu nuen kazetaritza.Kanpora zine­ma ikastera joan eta han egin­dako lana Zarautzen antolatzen zen hizkuntz gutxituen zine jaialdira bidaltzeko asmotan gi­nen, baina hura desagertuta ze­goenez Donostiako Zinemal­diak Zabaltegin hartu zuen. Hu­ra gertatu ez balitz? Ba, egia esan,ez dakit zer gertatu izango zen. Zabaltegin erakutsi ondo­ren pelikulak abiadura hartu zuen eta zirkuituan sartu.

Egin duzun lanari erreparatuz badirudi iraupen laburreko filmak egiten sentitzen zare­la erosoago. Film luzerik egi­teko asmorik ez omen duzu. Zergatik?
Uste dut izaera kontua ere ba­dela, ez daukat pazientziarik, pasiorik,edo talenturik,ez dakit zer den, baina ez dut film luze bat egiteko behar den hori. Nire lana talde txikian, ezaguna den taldearekin eta modu indepen­dentean izaten da.Tarteka,bes­te horrelako lanak egitea tokatu zaidanean, ez naiz batere mol­datu. Luzemetraiak gustatzen zaizkit,baina bururatzen zaizki­dan istorioak kontatzeko laburmetraiekin eroso sentitzen naiz. Niri akzioa gustatzen zait eta ezingo nuke urteak pasa proiektu bat garatzeko.

Nola da posible istorio bat lau minututan kontatzea,azkene­ko lanean egin duzun bezala?
Istorio horrek ez du gehiago be­har. Istorio batzuk merezi dute luzean kontatzea, beste batzuk ez. Formatu laburrak gauza as­ko iradokitzen ditu, irekia uzten du eta hori gustatzen zait.

Epaimahaiko bezala zer eska­tzen diozu pelikula bati?
Zinemagile berri bati eskatuko nioke arriskua, koherentzia, pro­posamen berritzailea... Arris­kuak eta desafioak hartzea, batez ere. Askotan politikoki zuze­na ere ez izatea, gaur egun ge­roz eta zailagoa dena, hainbat gai taburekin ere ausartzea. Zinean, azken aldian, hori gerta­tzen ari da, oso zuzendari berri gutxik jotzen dute desafioak har­tzera eta zinemagintzan bide berriak bilatzera.

Festibaletan eskarmentu han­dia duzu, zinemagintzari zer eskaintzen diote festibalek?
Nire kasuan, laburmetraigin­tzan,zinemaldien presentzia hil ala bizikoa da, ez baitago hori erakusteko beste zirkuiturik. Festibalen zirkuitua betidanik gustatu zait, behar bada nire la­nek festibaletan gune komer­tzialetan baino arrakasta han­digoa badutelako. Irabaztea os­perako eta diru sarrera bezala oso ondo dago, baina gero egi­ten duzun horretan sinetsi behar duzu.

Zer da zuretzat Zinemaldiko epaimahaiko izatea?
Egia esanda, ez dakit ondo zer­gatik hautatu nauten. Deiak ha­rritu ninduen eta pentsatzeko denbora eskatu nien, zinemaldi batzuetatik deitu izan nautene­an ezezkoa eman dudalako. Es­perientzia interesgarria da, eta behin eskainiko eta ezin nuen ezezkorik eman!

Erraza al da besteen lana ba­loratzea eta juzgatzea?
Besteen lana oso erraz juzga­tzen eta kritikatzen dugu zinean bereziki eta lanean jartzen zare­nean ikusten duzu zein zaila den bi plano elkarrekin juntatu eta horrek emaitza ona ematea, eta aktore bati atera beharre­koa ateratzea eta lanarekin gus­tura geratzea. Argi dago kritika beharrezkoa dela, baina asko­tan oso arin kritikatzen da, jakin gabe zein zaila den teknika menderatzea.

Zaila behar du izan zerbait be­rria egitea, aurretik egin ez dena?
Bai, baina askotan jende askok horretan egiten du akatsa, beti hain berritzaile den zerbait egin behar horretan igual han­ka sartzen du eta guztioi era­gingo digun istorio bat egin be­har da; kontatzeko modu be­rriak bilatu eta gero ausarta izan. Nik hori bilatzen dut eta gai batzuk badira modu batean ukitu daitezkeenak bakarrik; politikoki zuzenak direnak, tra­tu txarrak, pedofilia,... Gai ho­riek gai sozialeko ukituko peli­kuletan eta normalean nola­baiteko “moralina” kutsuare­kin jorratzen dira. Moral hori eztabaidan jartzen denean, be­rriz, kritika zorrotzak jasotzen ditu. Nire ustez, bide horretatik gauza berriak egiteko aukera bada, gaiak era ez hain morale­an edo politiko zuzenean aur­kezteko.

Zein duzu hurrengo proiek­tua. Zertan ari zara lanean?
Aspaldidanik lantzen ari naizen istorio batekin ari naiz, formatu laburra izango du, dokumental faltsu bat da eta zinearekin du zerikusia. Zinemari buruzko hausnarketa da. Bestetik mai­tasun istorio laburrak ari naiz biltzen eta filmatzen. Ez dakidana da horrekin zer egingo du­dan.

Finantziazioa nondik lortzen duzu?
Azkeneko bi urtetan Eusko Jaurlaritzaren laguntza jaso du­gu, baina nik ez dut pazientzia­rik proiektu bat idatzi,aurkeztu, eta laguntzaren zain egoteko. Horregatik nire proiektuak oso alternatiboak dira. Sariak jaso­tzeak horrek ahalbideratzen du, baina beti ere oso proiektu xu­meak direlako.

"Zineak ez du zergatik politikoki zuzena izan behar"

"Zinemaldien presentzia hil ala bizikoa da film laburrentzat"

Lupe CALVO